bevrijdingsdag

Vrijheid vertelt

Jeffrey van Geenen

ik worstel met de doden in mijn hoofd
en al hun verhalen

vorig jaar heb ik de Tweede Wereldoorlog begraven
dus vertel ik wat ik hoorde

dit is het verhaal van de jongen
die op Java een kuil heeft gegraven
om een locomotief te verstoppen
dit is het verhaal van de man
die met de Spelbrekers uit Amersfoort brak
naar Rotterdam sloop en sliep in een kolenkit
dit is het verhaal van de vrouw
dit is het verhaal van de stad
dit is het verhaal – mijn verhaal
dit is het verhaal van de leraar
die soms niet weet hoe ik dit kan vertalen
hoe ik jongeren de wereld moet duiden
als we het nieuws hebben gezien

wat betekent dit nooit meer
nooit meer oorlog
nooit meer doden
nooit meer haten
nooit meer praten
over een ander
als een zwakker minder mens

ik weet niet aan wie jij straks denkt
maar vandaag wordt niemand vergeten

wie je ook bent, wie je ook kent
samen denken wij aan iedereen

en na de stilte zijn wij er nog
kunnen wij onze buren
onze vrienden vragen
wie zij de vrede wensen

en schrijven wij
voor alle mensen
een nieuw verhaal

en niemand wordt vergeten.

Jeffrey van Geenen

Stadsdichter van Gouda

ter gelegenheid van 4 en 5 mei 2024

Bevrijdingsdag

Jeffrey van Geenen

zonder titel

Mijn moeder heeft mij gastvrijheid geleerd
ik wil geen woorden vuil maken
maar ze oppoetsen
ze delen en schoon spreken met jou
dus kom met mij aan tafel

mijn moeder heeft het mij zo geleerd
dat ik altijd een extra bord
neerzet voor een onverwachte gast
dat ik altijd genoeg bak en kook
zo dat het ook voor hem of haar past

heel veel moeders in deze buurt
leren ons zo geluk te vermeerderen
gastvrijheid te delen
dus schuif maar aan

wees een gast aan mijn tafel en voel je vrij
voel je vrij om iets te pakken
vrij om iets te zeggen
vrij om te lachen
vrij om op te staan en verder te gaan
en vrij om terug te komen

en dan mag ik ook jouw gast zijn

onze moeders hebben ons gastvrijheid geleerd
hier hoeven wij geen woorden aan vuil te maken
deel schone woorden met mij
als je dat wil
je bent vrij om te delen
te doen en te laten
aan onze tafel
in onze buurt.

Jeffrey van Geenen, stadsdichtergouda
ter gelegenheid van de Vrijheidslunch georganiseerd door buurthuis de Speelwinkel.

Over herdenken

Peter Noordhoek

Wij zijn hier om te herdenken
Maar wat herdenken wij?

Wat is het waaraan we aandacht schenken
En gaat dat ook over jou en mij?

Als elke oorlog tot een game
of een Netflix-uurtje op de bank
is omgezet
en oorlogsdocumentaires
Van NPO 1 naar 3 en Andere Tijden
zijn overgezet,
wat resteert dan
meer dan lege symboliek
als je niet meer de echte mensen
of de volle tragiek ervan ziet?

Wat heb je dan nog in handen
als door een virus, een pandemie
diezelfde oorlogssymboliek
wordt gebruikt voor woorden
van ‘verzet’ tegen een lockdown
en het handhaven van quarantaine
je maakt tot een “Nazi”
een object van weerstand en kritiek?

Mijn herdenken wil verbindend zijn
met een generatie die meer moest
meemaken dan ik ooit zal doen
Mijn herdenken is daarmee testen
wat ik zou doen, als ik ervoor stond
Lessen leren, voor een moment
dat, zoals ik hoopte, nooit zou komen

Nu moet ik mij verbinden
met de mensen uit mijn tijd
want je mag er wat van vinden:
een pandemie is geen bezetting
en wat bedoeld is voor bescherming
is een geoorloofde beperking
als dat leidt tot onze redding

Maar dit moment, deze dag
is niet voor dat debat
Hier zijn we om te herdenken
en het hart van het woord herdenken
is het denken – invoelend denken
denken dus herdenken
over tijd en onze eigen zorgen heen
aan allen die ons in de oorlog
voorgingen en ons gaven wat we
wezenlijk nog altijd zijn:

VRIJ!

Peter Noordhoek

4 & 5 mei

Peter Noordhoek 
Op 4 mei gedenken we
Op 5 mei vieren we

Een dag waarop trompetten lange tonen maken
Een dag waarop bands en DJ’s hun herrie maken 

Een dag die om stilte vraagt
Een dag die meer is dan een feest

Die dag
En die dag
komen samen 
als ze hun draden trekken
van een voor velen ver verleden
naar wat nu zo dichtbij is in het heden

Dit is geschreven in dagen van virus en isolatie
van thuiswerken en aan je thuis moeten werken
Met in die kleinere ruimte meer ruimte voor
onrust, rouw, verlies van banen en meer –
niet in het minst de angst om te besmetten 
of besmet te worden

Maar een paar maanden zijn nog geen 5 jaar
En dit is niet de eerste crisis sinds die oorlog
van 75-jaar voor het heden
En hoe vaak hebben we niet laten zien
- en laten we nu al zien –
Hoe sterk we zijn en hoe samen
we zijn als het moet
Als het ertoe doet

Laten we 4 mei en 5 mei in ere houden
En deze dagen extra waarderen 
als we nog niet bevrijd zijn van Corona 
en het er nog niet de tijd naar is om
af te ronden en te vieren

Dus blijven we zeggen:

Op 4 mei gedenken we
Op 5 mei vieren we

Een dag waarop trompetten lange tonen maken
Een dag waarop bands en DJ’s hun herrie maken 

Een dag die om stilte vraagt
Een dag die meer is dan een feest