Deze stad, Gouda

Peter Noordhoek

Dag stad, kleine stad
Wat was je mooi,
deze zes maanden
Stad van mijn hart
wat deden we veel,
zo ontzettend veel samen
Na alle hartzeer
van Corona met haar
ziekte, stilte en afstand
Wat mooi dat we zo samenkwamen
in wijk en hart van deze stad

Geperst tussen pandemie
en crisis na crisis
Hebben we de lat
voor ons feest
met Abeliaans gemor
en Bellekoms gebrom
in goed humeur
steeds hoger gelegd
Burger, bestuurder en
ondernemer, Ronald en Marien:
iedereen droeg bij: het is gezien
In vrijheid werd reuzenwerk gedaan

Vanaf het dak van de Sint Jan
werd Gouda aan Nederland getoond
En via duizenden woorden,
gedichten en beelden
heden en verleden
In zoveel dimensies vertoond
Misschien hebben wij nu ook
aan onszelf laten zien
waar we trots op mogen zijn
en geen kleine stad meer zijn
We staan er niet alleen voor:
Gouda geven we door!

Dag stad, grote stad
Je bent alleen maar mooier
na deze zes maanden
Klaar voor de toekomst
na deze tovermaanden
Wat hebben we een jubileum gehad
Wat hebben we een feest gehad!

Peter Noordhoek

Oosthaven 14

Peter Noordhoek

Dit huis gaat door!
Zo smal als het is
Zo lang als het is
Zo recht als de sleuf
er onder is van
rinket tot riool
Kronkelt het huis ook nog
Eens als een slang om zijn as
Gooit zijn hele en halve
daken omhoog
Jaagt houten trappen
bijna loodrecht er achteraan
En gooit na vele stappen
er nog een uitbouw achteraan

En wie dan eindelijk bij het
verre geprofileerde kruiskozijn
en de oude bakkersoven staat
Ziet dat het nog groen
en glorieus verder gaat
Want pas bij de Motte
mot het stoppe

Mooi dat hier in Gouda
huizen als deze zijn
die schijnbaar klein
hun lange lengte
door Gouda leggen

Peter Noordhoek

De Motte

Peter Noordhoek

In het hart van het nat
kwam de Motte
Een zandstrook naar niets
Een steen in een kring
van water en steeds meer iets

Een verhoging, maar hoe hoog?
Met opbouw, maar hoe groot?
Wat we weten is vaak
net zo zacht als het veen
om de Motte heen

Wel laat zich dit vermoeden:
men was daar niet alleen
Over water, door het veen
kon men elke dag
nieuwe reizigers begroeten

Ik woon daar nu zelf langsheen
bij een sloot die ooit slotgracht was
bij schaarse aarde zompig te leen:
een Motte met als motto
ben je in ’t veen, moet je hier langsheen


Peter Noordhoek

Floris V stelt een daad

Floris V stelt een daad

Peter Noordhoek

Gedicht ter gelegenheid van de vierdaagse en de optocht ter gelegenheid van Gouda 750 van 20 mei jl., waarbij de graaf wat last kreeg van zijn evenwicht.

Ik kwam uit de verleden tijd
En verlangde naar het heden
Maar raakte onderweg
mijn toekomst kwijt
Doordat ik de tijd
was vergeten

Gelukkig belande ik in Gouda
waar ik ooit de graaf van was
Kwam nu in de feesttijd aan
Bleef als reus wat wankel staan
Maar toen ik zag
wat er voor mij was gedaan
ben ik alle kinderen voorgegaan
en heb al wuivend
in een prachtige processie
van middeleeuwse expressie
als uw Floris de Vijfde
al wuivend
mijn dure plicht gedaan:
Voor nog eens 50 jaar
vastgelegd dat elk stadsrecht
voor Gouda blijft bestaan!

Deze daad zal ik niet vergeten
ook niet na lange tijd
Dit heden neem ik mee
naar mijn verleden tijd

– toen ik rechter bleef staan

Uw Floris


Kijk rond, kijk om

Peter Noordhoek

Gedicht bij het openen van Gouda 750

Welkom hier op deze bijeenkomst
Welkom in de St. Jan
Kijk rond, kijk om
Zie de kerk om u heen
De ramen, de banken
De duizend mensen om u heen

Voel ook de stad om u heen
De straatjes, de grachten
de singels en wijken
De Gouwe en IJssel
Dus: deze stad
en haar mensen om u heen
Trek ook die om u heen

En dan weer terug naar hier
Op uw stoel, op uw plaats
Zit u goed of was u bijna te laat?
En wie zijn er behalve ik nog meer hier?
En wat hebben we eigenlijk te vieren?
In de kern zijn dat deze drie woorden:
de broze beginselen van veelkleurigheid
diversiteit en verdraagzaamheid

Het zijn woorden die passen bij onze tijd
Maar ook bij ieders persoonlijke strijd
Hier staat een grijze blanke man
Is hij hier voor die woorden of voor de mooie gelegenheid?
Moet hij jullie allen er op aanspreken
of er juist zelf op aangesproken worden?

Kleuren zien kan niet zonder
ook kleurenblind te zijn
Van diversiteit genieten lukt
niet zonder ergens in jezelf één te zijn
en ver-draagzaamheid tonen
lukt alleen bij niet kort-zichtig zijn

Daarbij zijn wij niet sterker
dan zoals wij hier nu net zijn gaan zitten
Met checkvragen in ons hoofd zoals:
Staat mijn fiets wel op slot?
Heb ik die ene mail niet vergeten?
En zit deze stoel eigenlijk wel goed?
Het hindert allemaal niets
Zolang je dit perspectief maar ziet:

Van ver-draagzaamheid die zich toont
in het tot-tien-tellen voor het boos zijn

Diversiteit in het accepteren van het
– nu nog – trager van een ander zijn

Kleurrijk in het waarderen van het interessant anders zijn

Dus trek nu deze stad om u heen
Want naast het gewone
Laat zich hier het wonder
van verzoening zien
Het grote laat zich zo
in het alledaagse zien
En momenten zoals die van nu
ons als onderdeel van eeuwen zien

Welkom hier in Gouda
Welkom hier in de St. Jan
(Terwijl Maaike speelt)
Kijk rond, kijk om
Kijk naar elkaar om

Peter Noordhoek

Meer dan Nu

Peter Noordhoek

Gedicht bij de Iftar viering

Garenspinnerij 24 april 2022

Het is goed om in het NU te zijn
Hier in de Garenspinnerij
Goed om van elkaar
en straks de maaltijd te genieten
Goed om hier zo zij aan zij en
naast elkaar te zijn en praten
als vogels samen in een vlucht
in het nu, samen en toch vrij

Maar nog rijker wordt het nu
door het weten
dat er meer is dan het NU
Dat we hier mede zijn gekomen
door – al is het nog zo tijdelijk –
af te zien van genieten in hier en nu

Het meer natuurlijk van het vasten:
Het weten van het later
wijzer en tevreden kunnen zijn
Het meer ook van hard werken
om ook over de beloning later
extra tevreden te zijn
Het meer ook van het meer doen
voor de ander
In plaats van slechts te kiezen
voor ikke eerst en wel nu

Het is eigenlijk simpel:
Hoe meer we onderweg zijn
hoe zoeter het eindelijk thuis zijn
Maar ook:
hoe meer we op onszelf zijn
des te belangrijker het
met anderen samen zijn

Het nu is niets
zonder meer dan nu
Meer en meer
Heeft geen doel
Zonder het leven en
genieten in het hier en nu
Dus laten we hier in Gouda
in deze Garenspinnerij
Iftar vieren en genieten van het nu
zeker nadat wij
hebben gekozen voor meer dan nu

Peter Noordhoek

Herdenken in oorlogstijd

Peter Noordhoek

Als we oorlog herdenken
in een tijd van oorlog
dan slaat elke vergelijking
op hol of nergens op
En hou ik slechts vast
aan een klein groot besef
hoe mooi de zon schijnt
hoe mooi jij bent
Want daarin is al belegd
hoe tijdelijk alles is
hoe eindig alles is

Toch dank ik de herdenkers
die voor ons herdachten
wat herdacht moest worden:
de strijd van eerder
de offers van voorheen
het verdriet door wat eigenlijk
nooit gebeurd had moeten zijn

Of herdenken spijt voorkomt
en oorlog verdwijnen laat?
Wil je het antwoord werkelijk weten?
Zon verdwijnt, schoonheid vergaat en
herdenken komt natuurlijk altijd te laat
Maar dat herdenken ons
vooral in haar stiltes
iets over de waarde van elk leven
kan vertellen
Ja, zoveel wil ik stellen

Peter Noordhoek

Terugkeer

Peter Noordhoek

Waarom ga je terug als je niet weet
waar je naar terug gaat komen?
Deze trein brengt je terug
naar het huis waar je bent geboren
maar wie is er om je op te halen?
Is er nog iemand om
herinneringen mee op te halen?

Station Gouda komt in beeld
als station Hoop en Vrees
De plek waar je in je dromen
terug zou zijn van weggeweest
Waar je eindelijk zult weten
waar iedereen is gebleven
Of misschien afscheid moet nemen
van wie je geen afscheid kon nemen

Met geleende kleding en geen bezit
loop je door je straten van ooit
Tot slot, bij je vroeger huis gekomen
bel je met verhoogde hartslag aan
Wie leeft er nog, wie is omgekomen
Is dit een huis van nooit?

Wie er opendoet is de stilte
De stilte en het niet weten
of willen weten
Moe van moed of nog lam van lafheid
doet een generatie er het zwijgen toe
Geeft lege antwoorden
en doet de deur weer toe.

Peter Noordhoek

Er is een bijzonder boeiende foto van vlak na de tweede wereldoorlog. Op een kapotgeschoten station Gouda ziet een menigte hoe een trein terugkomt vol met mannen en jongens die terugkomen uit de Arbeitseinsatz in Duitsland. Het moet een spannend moment zijn geweest. Vol hoopvolle verwachting, maar ook met zorg over hoe de geliefden terug zouden keren.
De foto heeft mij door doen denken. In deze trein zaten, voor zover ik weet, geen terugkerende joden. Dat zal later zijn geweest. Maar hoe zijn zij ontvangen? Zoals uit getuigenissen blijkt niet erg goed. Daar gaat dit gedicht over

Ik zou zo graag

Peter Noordhoek

Ik zou zo graag jullie stadsopener willen zijn
en meer dan alleen jullie stadsdichter zijn
De winkels open, de cafés vol reuring
De markt weer vol. Verkaaik, geen Bol.com
Gewoon weer elke deur in –
en weer uit. Op zoek naar
school, theater – gewoon, beweging

Ja, ik zou zelfs de raadscampagnes
al voor geopend willen verklaren
Om dan bij onze lokale politici zelf
de meningen op te halen
In plaats meninkjes per dozijn
bij de zoveelste talkshow
van televisie te halen

Weet een stadsopener dan
wat wijsheid is en wat niet?
Ach nee, zo zit het niet
Het virus is hier de tegenstander
niet de ander
En wat besmettelijk is
verandert ook een stadsopener niet
Helaas, meer dan als dichter struikelend
wat woorden open gooien kan ik niet

Maar volgens mij is er zoiets als
Gezond Burger Verstand
Kunnen we met rust, reinheid
en minder eenzaamheid
mondkapjes over de neuzen houden
ongepast lief doen op gepaste afstand
en gewoon alles doen
wat niet het OMT of de minister
maar het virus van ons verlangt
Totdat we minzaam zwaaiend afscheid nemen
Zeggend: “Hé virus – je bent als virus mislukt
Je hebt het helemaal verknald!”

Peter Noordhoek

Gedicht bij de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Gouda, 14 januari 2022

Post-pandemie

Peter Noordhoek

Laten we mild zijn voor elkaar
Niet de irritatie een kans geven
die rusteloos en schuldzoekend
aan onze Zoompoten zaagt
in deze fase van de pandemie

Laten we mild zijn voor elkaar
Besmettingen wel meten maar elkaar
niet de maat nemen. Rustig
argumenten wegen, banden smeden
in deze snijdende fase van de pandemie

Laten we mild zijn voor elkaar
Wel boksen, niet omhelzen
Thuis blijven, wel werken
En elkaar toch weten te vinden
in deze zoekfase na de pandemie

Laten we mild zijn voor elkaar
Genieten van elke vrijheid
En in elke beperking
de tijdelijkheid blijven zien
in deze nog niet post-pandemie

Peter Noordhoek