De reden dat ik hier sta

De reden dat ik hier sta

Hier op deze plek
Hier
Ja
Hier
Stond een man
Die de hele dag chocolade maakte
Voor de mensen om van te genieten
Daar
Ja
Daar
In dat huis
Woonde een kind
Dat angstig naar de lucht keek
Bang voor de bommen van de oorlog
Om die hoek
Bij het winkeltje om die hoek
Die
Ja
Die
At een jonge vrouw
Haar allereerste stroopwafel
Ergens
Op het plein
Het
Plein
Ja daar
Zag een oudere man de stad in vlammen opgaan
Vroeger
In een tijd lang geleden
Was er een graaf
Die Gouda stadsrechten gaf
Al deze mensen
Voor ons
In het verleden
Zijn de reden dat ik hier nu sta

Brecht Boekraad

Solulu

Ik zie ze weinig in het nieuws maar
op papier zijn er nog lieve mensen genoeg
soms laten ze zelfs van zich horen

laat iedereen met stemrecht dan eens stil zijn
en luisteren naar wie nog wil geloven
dat delulu de solulu kan zijn
en bij wie die woorden dus niet cringe klinken
want nog jong oprecht en alles nog open
de keuzes de wereld heel het leven voor je

er zullen weken zijn er zullen jaren zijn
dat je minder meemaakt dan nu dan straks
en dat maakt letterlijk niets uit

want vanaf nu is heel die toekomst
voor wie in deze eeuw is geboren:

jonge dichters met papier
die van zich laten horen.

Jeffrey van Geenen
senior van Gouda

Het begint met een boek

Dit is de snoepwinkel waar je alles proeven mag
het begint bij één boek
maar daar blijft het nooit bij:

de kaften lokken je
met kleuren en woorden
naar hun planken
met verschillende smaken

ze zijn niet altijd zo zoet als ze lijken
sommigen blijken bitter
anderen vallen je zwaar
boven je hoofd gaat iets de lucht in

een grootvader naast me
kauwde twee bladzijdes per minuut
en blies er een bubbel van
zo groot als een huis
we stapten binnen
vielen middenin een snel verhaal
de letters roken naar vuur
maar lazen over sterren
daarna een deur naar draken
in een land met een ladder naar een klas
van kinderen die wij weer kunnen zijn

ik heb goed opgelet:
als de woorden kwamen greep ik om me heen
ik heb letters gespaard en nu
heb ik er genoeg om zelf te vertellen

ik verander de volgorde eindeloos
het begint met een boek
en houdt nooit meer op

kom op bezoek
dan vertel ik jou
wat je lezen kan
welkom in mijn bibliotheek.

Jeffrey van Geenen

Stadsdichter van Gouda

PAINT IT, BLACK

Als je schrikt van regenbogen
weg deinst voor wat kleur op straat
staat je maar een ding te doen:
je verft het zwart

je verft het zwart met alle kwaadheid die je voelt
omdat jij er niet mocht zijn
omdat jij je niet mocht voelen
omdat jij diep in je lichaam pijn houdt
je hart gegijzeld en alles, alles zwart gemaakt

dus gooi het er maar uit
pers al je verdriet er maar uit in zwarte vegen
tot er weer ruimte is voor jouw kleuren
roze rood oranje of groen

juist als het zwarte druppels regent
blijven regenbogen verschijnen.

Jeffrey van Geenen
Stadsdichter van Gouda

omdat mensen gepoogd hadden het regenboogzebrapad in Gouda zwart te verven

(zonder titel)

Je hebt het niet gezien maar ik keek naar jou
ik verzon een wereld voor jou en mij
bouwde ons stilletjes het perfecte droomhuis
in rustieke woorden

je hebt het niet gelezen
in de krant of op de muren maar het stond er
en het is waar ik in geloof – jou en mij

en dat is niet om wat je zegt
of om wat je schrijft
of om wat ik denk over lijf aan lijf
of omdat als je langs me loopt
de klok stokt voor seconden
en dat als ik daarna weer adem haal
ik alleen nog maar jouw parfum ruik
adem in adem uit adem in adem –

in alles wat we doen is het jij en ik
zo zonder nadruk maar gewoon een wij
in alles samen

het was wat ik hoorde
in een liedje van Nick Cave
dat voor niemand anders betekenis heeft
dan voor jou en mij – die drie miljoen zeshonderdeenentwintigduizend luisteraars per maand
kunnen het vast niet zo begrijpen
zoals wij als jij en ik maar hé

je hebt het misschien niet gezien maar kijk
ik kijk nog steeds naar jou.

Jeffrey van Geenen
Stadsdichter van Gouda

(zonder titel)

(zonder titel)

dat iemand
in de trein stapt
naast iemand anders gaat zitten
een familiefoto tevoorschijn haalt
en vertelt
dat de foto een nagedachtenis is
aan weggevoerde geliefden
op wie lang en vergeefs is gewacht
dat er bij diegenen die nooit zijn teruggekeerd
een kruisje is aangebracht

en dat iemand anders
dan geschokt vaststelt
dat er bij allemaal – op één na-
een kruisje is aangebracht

dat iemand
wijst dat zij dat meisje is
vrolijk jurkje
glimmende schoentjes
zonder kruisje
dat zij destijds veilig is ondergebracht
en op deze dag een lezing houdt
over de genocide
het vergeefse wachten
het aanbrengen van kruisjes
opdat wij niet vergeten

en dat iemand anders
dan zegt dat dit nooit
nooit meer mag gebeuren
dit uiteenscheuren
van onschuldige families
dat we niet zullen vergeten

dat iemand
die middag vergeefs
op iemand anders wacht

en dat iemand anders
op deze niet zomaarse dag
dan plotseling minutenlang stilstaat
zo intens bewogen stilstaat
dat haar dochters
glimmende schoenen
fleurige kleding
selfies gepost
ontredderd hun pas inhouden

en dat iemand anders
dan opstaat en zegt
dat we nooit mogen vergeten
dat de geschiedenis eeuwig rijmt
we altijd hebben geweten
dat in de rimpeling van een kleine leugen
de kiem ligt van een oorlog
dat Elohay Selichot
God van de vergeving
ons niet voor niets de rede heeft gegeven
en dat daarin het begin ligt
van de weg naar vrede

dat iemand
op een niet zomaarse dag
in de trein stapt
naast iemand anders gaat zitten
en een familiefoto tevoorschijn haalt

Hanneke Leroux

uitgesproken bij de Holocaust herdenking Gouda, 28 januari 2024

Reflectie:

ik keek terug en het was best oké maar
in het afgelopen jaar kreeg ik niet alles voor mekaar
wat ik van tevoren had gehoopt of had bedacht

misschien was ik te veel verwend
had ik mijn zaken fout gepland
geen rekening gehouden met allerlei factoren
die verstoren of juist helpen maar
hoe kon ik weten dat ik roet in mijn eten zou gooien

ik heb jou nodig

ik onderneem niets
zonder zeker te zijn dat er niks echt zeker is
en toch stap ik naar voren
omdat ik wil horen dat het goed komt

bij alles wat ik wil opbouwen
begin ik niks zonder vertrouwen
in een nieuwe kans
en begin ik niks zonder jou

ik heb jou nodig
ik heb jou nodig want alleen kom ik minder ver

ik heb jou nodig
jouw schouder, je ogen, je gedachten, je blik
je hand om vast te pakken
en niet meer los te laten

ik weet niet wat de toekomst brengt
ik kan er naar raden, gissen
de data van gisteren gebruiken
om te voorspellen te verwachten wat er op me af kan komen
maar wie dan ook vorige week het nieuws bedacht:
niemand wist de headlines van vandaag

en ik wil vooruit kijken maar soms
maak ik me toch zorgen
wat er morgen kan gebeuren

dus hé, jij
jij, jij en jij

ik heb jou nodig
ik heb jou nodig want alleen komen we minder ver dan samen

hier is mijn hand en ik verzeker je:
24 wordt het jaar
dat wij samen veel verder kwamen.

Jeffrey van Geenen
ter gelegenheid van de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Gouda

Voorgenomen

We wilden wijs beginnen
minder eten minder drinken beter leven
maar moesten nog door de voorraad heen
van waar we vorig jaar te veel van haalden

verkeerde woorden pijnlijke stiltes
ontevredenheid emmers eigen gelijk
alles komt op tafel;
afscheid oorlog politiek

tot je weer licht in de koelkast ziet
met ruimte voor nieuwe keuzes
nieuwe dromen nieuwe hoop

het maakt niet uit hoeveel januari
februari of oktober het dan is
we mogen het iedere dag
opnieuw proberen.

Jeffrey van Geenen

Ik geloof dat ik een fout heb gemaakt

ik geloofde dat ik een dichter was
die namens iedereen
woorden gaf aan heel de stad

ik geloofde dat ik je zorgen hoorde en begreep
ik schreef dat op, maar in mijn gedichten
las jij niet waar het jou om ging

ik geloof dat het niet donkerder is dan eerst
maar zie soms net als jij de dageraad niet meer
en toch staan wij samen hier

ik geloof dat het niet uitmaakt of we Kerstfeest vieren
vanuit het geloof in het kleinste wat waar werd om ons licht te zijn;
of om de gezelligheid van samen met elkaar;
of om de tijdelijke zorgeloosheid van overdaad onder een boom;
of gewoon omdat we hier zijn, staan, omdat de zon weer keert
om te hopen dat het beter wordt
dat het vrede wordt

en dan steek jij een eerste kaarsje aan en ik een tweede
hij een derde en zij dan honderden, duizenden
tot de stad baadt in het licht en ik jou zie
met je zorgen, met je angst, met je verdriet en hoe je
ondanks alles doorgaat met wat er voor jou echt toe doet

ik geloof dat ik jouw woorden niet sprak,
maar als we samen dichters zijn die zinnen zoeken
van geborgenheid, hoop, liefde, zachtheid, samenzijn –
omdat we mensen zijn die zoeken naar iets wat houvast geeft
en als ik dan de mijne doe en jij die van jou
en wij in de stilte van deze nacht
luisteren naar elkaar, geloof ik dat wij
iets goed kunnen maken

want het allermooiste woord zijn wij.